Sinds begin dit jaar is een omvangrijk deel van de rijksoverheidstaken op het gebied van werk, zorg en jeugd gedecentraliseerd. Los van de flinke bezuinigingen die daarbij komen kijken, is het idee dat gemeenten dichterbij inwoners staan, en daarmee een integralere visie op de uitvoering ervan hebben. Ook wij zijn daarvan overtuigd. Daarbij is echter opvallend dat inwoners regelmatig vastlopen in de complexe regels en werkwijze van met name de Participatiewet, met onnodige stress tot gevolg. Deze energie kan beter positief aangewend worden richting werk, ondernemerschap of andere vormen van participatie. Ook is de huidige werkwijze uit de Participatiewet lastig te combineren met het grote gat tussen het aantal werkzoekenden en het aantal vacatures. Bovendien dwingen toekomstige maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen ons tot nadenken over de relatie tussen arbeid en inkomen.
Op verzoek van GroenLinks kamerlid Linda Voortman heeft de staatssecretaris van Sociale Zaken op 24 juni toegezegd om met gemeenten in gesprek te gaan over ruimte voor experimenten met een socialere bijstand. Diverse lokale fracties hebben initiatiefvoorstellen ingediend voor experimenten met een sociale bijstand, gebaseerd op vertrouwen in plaats van repressie.
Op dit moment zit landelijke wetgeving gemeenten in de weg om andere initiatieven te ondernemen. In de Participatiewet is wel ruimte voor experimenten, maar daarvoor moet staatssecretaris Klijnsma een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) opstellen. GroenLinks heeft samen met collega’s van SP, PvdA en D66 gevraagd om meer ruimte voor gemeenten om te experimenteren met een sociale bijstand. Staatssecretaris Klijnsma heeft op 24 juni toegezegd om met gemeenten te gaan kijken wat nodig is om hun experimenten te gaan uitvoeren. Dit is een belangrijke stap op weg naar socialer beleid.
GroenLinks en SP in Helmond ondersteunen deze visie. In een tijd waar het vinden van werk lastig blijkt, willen beide partijen meer ruimte geven aan mensen om op eigen wijze te participeren en zich te ontwikkelen. Het gevoel te hebben dat diegene iets bijdraagt, ook als diegene (tijdelijk) niet financieel onafhankelijk is. We willen hierbij voorbij de procedure kijken, en de regeldruk verlichten.
Wij geloven dat vertrouwen in de mensen die een uitkering aanvragen en het aan hen zelf overlaten hoe ze willen deelnemen aan de samenleving, uiteindelijk méér oplevert. Voor de samenleving, voor de gemeentelijke financiën en voor de uitkeringsgerechtigden. Naast betaald werk kunnen verschillende vormen van participatie waardevol zijn. Wij verwachten dat door een ruimere denkwijze over wat werk en participatie inhoudt, in combinatie met een positieve en integrale begeleiding, de inwendige motivatie van deze inwoners, de participatie en ook het welzijn vergroot wordt.
GroenLinks en SP zijn daarom voorstander van een pilot met een stimulerende bijstandsregeling. Daartoe dienen wij een motie in.
De motie is mede ondertekend door VVD, PvdA en D66 en werd met ruime meerderheid aangenomen.